Nieuczciwa konkurencja – czym jest i jak z nią walczyć?

Ustawa o nieuczciwej konkurencji chroni prawa zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów. Określa ona, jakie praktyki nazywane są mianem nieuczciwej konkurencji oraz jakie konsekwencje grożą przedsiębiorcom, którzy je stosują. Czym jest nieuczciwa konkurencja i jakie kary przewiduje ustawa za czyny nieuczciwej konkurencji?

Co to jest nieuczciwa konkurencja?

Według ustawy z 16 kwietnia 1993 roku czynami nieuczciwej konkurencji nazywamy działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Definicję tę precyzuje praktyk, które uznawane są za nieuczciwą konkurencję:

• wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa – używanie łudząco podobnego loga, logotypu czy identyfikacji wizualnej innej marki, nazwy lub skrótu nazwy firmy,
• wprowadzające w błąd oznaczenia towarów – oferowanie produktów łudząco podobnych do oryginalnych,
• wprowadzające w błąd oznaczenie pochodzenia geograficznego produktów – zarówno na samym produkcie, jak i na etykiecie produktu powinny znaleźć się prawdziwe informacje dotyczące pochodzenia produktu,
• bezprawne użycie chronionych nazw geograficznych – niedozwolone jest używanie chronionych nazw geograficznych również w połączeniu z takimi wyrazami jak „typu” czy „rodzaj”. Dozwolone jest więc nazwanie sera „serem typu greckiego”, ale nazwa „ser typu feta” jest zastrzeżona,
• nakłanianie do zerwania lub rozwiązania umowy lub jej niewykonywania – zdarza się, że przedsiębiorstwa oferują profity za zerwanie umowy z firmą konkurencyjną, co jest niedozwolone,
• ustanawianie cen dumpingowych – ustawa określa, w jakich przypadkach przedsiębiorca może ustanawiać ceny, nie naliczając marży,
• naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa – tajemnica może dotyczyć spraw technicznych, technologicznych, informacyjnych czy organizacyjnych,
• zakazana lub nieuczciwa reklama – zakazana jest reklama fałszywa (rozpowszechniająca nieprawdziwe informacje), reklama niepełna (ukrywająca ważne informacje), reklama odwołująca się do lęków konsumentów, reklama odwołująca się do przesądów, reklama wykorzystująca naiwność dzieci czy nieuprawniona reklama porównawcza,
• rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o sobie lub konkurencji – posługiwanie się fałszywymi certyfikatami czy atestami, przywoływanie nieprawdziwych wyników badań, ankiet czy powoływanie się na nieistniejących naukowców pracujących w firmie.

Nieuczciwa konkurencja – jak się bronić przed nieuczciwymi praktykami konkurencji?

Ustawa o nieuczciwej konkurencji przewiduje dwa rodzaje odpowiedzialności – odpowiedzialność cywilnoprawna oraz odpowiedzialność karna. W przypadku odpowiedzialności cywilnoprawnej sprawę do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może wnieść regionalna lub krajowa organizacja, chroniąca prawa przedsiębiorców i konsumentów.

Ustawa wskazuje nie tylko, które czyny uznawane są za nieuczciwą konkurencję, ale także które z nich zaliczamy do wykroczeń lub przestępstw. Te ścigane są tylko po złożeniu pozwu przez poszkodowanego przedsiębiorcę. Warto także pamiętać, że przestępstwa i wykroczenia z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji przedawniają się po 3 latach.

Co grozi za czyny nieuczciwej konkurencji?

Nieuczciwy przedsiębiorca musi liczyć się z konsekwencjami:

• niemajątkowymi – nakaz zaniechania nieuczciwych praktyk (np. zmiana logo firmy), nakaz usunięcia skutków nieuczciwej konkurencji (np. oświadczenia w prasie),
• majątkowymi – nakaz naprawienia wyrządzonej szkody, nakaz wydania nieuczciwe uzyskanych korzyści, w przypadku czynu zawinionego nakaz wpłacenia określonej sumy pieniężnej na cel społeczny, kara finansowa na wniosek Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, która może sięgać nawet 10% przychodu z roku rozliczeniowego, poprzedzającego rok, w którym nałożono karę,
• karnymi – za udowodnione przestępstwa związanego ze stosowaniem nieuczciwej konkurencji grozi do 8 lat pozbawienia wolności.

Skuteczne egzekwowanie kar za czyny nieuczciwej konkurencji możliwe jest dzięki doświadczeniu sędziów, prawników i pracowników UOKiK. Jednocześnie przedsiębiorcy zobowiązani są do zapoznania się z ustawą i śledzenia ewentualnych zmian w prawie – zdarzają się bowiem przypadki, że właściciele firm nieświadomie łamią przepisy dotyczące nieuczciwej konkurencji, ponosząc później tego poważne konsekwencje. Wszelkie wątpliwości warto rozstrzygać na konsultacjach prawnych, podczas których możemy zapytać nie tylko o ustawę o nieuczciwej konkurencji, ale także o klauzule niedozwolone i inne aspekty prawne, które każdy przedsiębiorca powinien znać.