Jednym z obowiązków każdego rodzica jest zapewnienie dziecku środków do życia, dopóki nie jest ono w stanie samodzielnie się utrzymywać. Zasady przyznawania alimentów na dzieci zapisane zostały w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym – pamiętajmy, że wysokość alimentów oraz inne warunki dotyczące obowiązku alimentacyjnego na dzieci ustalane są indywidualnie w każdym przypadku. Jakie okoliczności są dla sądu istotne, gdy przyznawane są dziecku alimenty?
Obowiązek alimentacyjny – kiedy rodzice są z niego zwolnieni?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nakłada na rodziców obowiązek alimentacyjny do momentu, kiedy dziecko nie jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Najczęściej rodzice, którzy zostają zobowiązani do płacenia alimentów, są przekonani, że obowiązek alimentacyjny kończy się wraz z ukończeniem przez dziecka 18, 24 czy 26 lat. W rzeczywistości prawo nie wyznacza żadnej granicy wieku, po przekroczeniu której dziecko nie ma prawa do alimentów.
Obowiązek alimentacyjny spoczywa na rodzicach do momentu usamodzielnienia się dziecka – zadaniem sądu jest ustalenie, kiedy dziecko ma możliwość zarobienia na własne utrzymanie. Jeśli dziecko jest zdolne i po szkole średniej podejmuje naukę na uczelni wyższej, rodzic nadal musi płacić alimenty. Najczęściej po skończeniu studiów dziecko ma możliwość podjęcia pracy zarobkowej, a możliwość ta oznacza, że rodzic z obowiązku alimentacyjnego zostaje zwolniony. Istnieją jednak sporadyczne sytuacje, że nawet po skończeniu studiów sąd nie zwalnia rodziców z obowiązku alimentacyjnego, ponieważ dziecko z przyczyn niezależnych od siebie nie jest w stanie się utrzymać.
Sąd bierze pod uwagę także czy dorosłe dziecko w pełni wykorzystuje szansę na zdobycie wyższego wykształcenia. Jeśli dziecko nieustannie ma problemy ze zdawaniem egzaminów, jeśli bierze urlop dziekański lub w inny sposób uchyla się od nauki, rodzice mogą zostać zwolnieni z obowiązku alimentacyjnego. Podczas urlopu dziekańskiego dorosłe dziecko ma możliwość podjęcia pracy zarobkowej i w takiej sytuacji nie powinno otrzymywać alimentów.
Są też takie sytuacje, kiedy obowiązek alimentacyjny na rodzicach spoczywa do końca życia. Najczęściej rodzice nigdy nie przestają płacić alimentów na dziecko niepełnosprawne, które nie ma możliwości podjęcia pracy i zarobienia na własne utrzymanie.
Zasady ustalania wysokości alimentów na dziecko
Wysokość alimentów ustalana jest indywidualnie. Pod uwagę brane są takie okoliczności jak:
- Zarobki rodziców
- Stopa życiowa rodziców
- Możliwości zarobkowe rodziców
Sąd bierze pod uwagę nie tylko pensję rodziców, ale także to, czy jej wysokość współmierna jest do możliwości zarobkowych. Zdarza się niestety tak, że rodzice, na których ciąży obowiązek alimentacyjny, szukają sposobu na zmniejszenie kwoty alimentów. Nadal podpisywane są umowy na mniejszą kwotę, by resztę pensji pobierać nielegalnie i właśnie takim procederom sądy próbują zapobiegać.
Spotkać można się również z sytuacjami, że rodzice rezygnują z pracy zarobkowej, by nie płacić alimentów w ogóle. Nie rzadko tłumaczą się, że spełniają swoje marzenia o napisaniu książki, nagraniu albumu czy namalowaniu obrazu lub o dokończeniu doktoratu, który kiedyś zaczęli pisać. W takiej sytuacji sąd, biorąc pod uwagę wykształcenie oraz doświadczenie zawodowe rodzica, może przyznać dziecku alimenty, argumentując brak stałego wynagrodzenia rodzica niewykorzystaniem możliwości, a nie brakiem możliwości podjęcia pracy zarobkowej.
Pod uwagę brana jest także stopa życiowa rodziców. Osoby, które aktualnie nie pracują, ale posiadają kilkanaście nieruchomości, z wynajmu których czerpią zyski, nie mogą liczyć na zwolnienie z płacenia alimentów. Zasada ta działa także w drugą stronę. Jeśli studiujące dziecko pracuje lub czerpie zyski z innej działalności (np. wynajmu mieszkania), a jego stopa życiowa i stopa życiowa rodzica są na podobnym poziomie, sąd może zwolnić opiekuna prawnego z płacenia alimentów.
Obowiązek alimentacyjny a zasada równej stopy życiowej
Podczas przyznawania alimentów sąd kieruje się zasadą równej stopy życiowej. Jeśli dziecko mieszka z jednym rodzicem, którego pensja wystarcza jedynie na opłacenie rachunków, zakupy żywnościowe i ubraniowe, a drugi rodzic mieszka w drogim apartamencie i kilka razy w roku wyjeżdża na drogie wakacje, sąd może zasądzić na tyle wysokie alimenty, by stopa życiowa dziecka zbliżyła się do stopy życiowej bogatego drugiego rodzica.
Indywidualne podejście sądu w każdej sprawa pozwala uniknąć nadużyć z jednej, jak i z drugiej strony. Dobry radca prawny pomoże nam wykazać przed sądem, jakimi środkami i możliwościami dysponujemy my i jakimi dysponuje druga strona, aby wysokość alimentów była jak najbardziej adekwatna do sytuacji finansowej każdej ze stron. Pamiętajmy także, że możemy ubiegać się o zmianę warunków dotyczących obowiązku alimentacyjnego, gdy nasza sytuacja lub sytuacja drugiej osoby ulegnie zmianie. Alimenty w każdym momencie mogą zostać zwiększone, zmniejszone lub sąd może orzec o zakończeniu obowiązku alimentacyjnego.
tagi: obowiązek alimentacyjny, zasady przyznawania alimentów, zasady przyznawania alimentów na dzieci, wysokość alimentów, zasada równej stopy życiowej